szpiegowskich i w ten sposób osiągną wspaniałe rezultaty. Szpiedzy są najważniejszym elementem na wojnie, ponieważ to od nich zależy zdolność armii do przemieszczania się..."

Niektórzy czytali, niektórzy nie.
Ponieważ  żyjemy w atmosferze wojny, warto przypomnieć obszerne fragmenty najstarszego traktatu wojskowego.
Będzie prawdopodobnie kilkanaście odcinków przemyśleń Sun Tzu. 
Jako pierwsze proponuję  refleksje o szpiegach, chociaż w "Sztuce wojny" jest to ostatni 13-sty rozdział.

KORZYSTANIE ZE SZPIEGÓW
 Sun Tzŭ powiedział:
1.Zebranie wojska liczącego sto tysięcy ludzi i przemarsz ich na duże odległości pociąga za sobą ciężkie straty dla ludzi i drenaż zasobów państwa. Dzienny wydatek wyniesie tysiąc uncji srebra. Będzie zamieszanie w kraju i za granicą, a ludzie będą padać wyczerpani na autostradach. Aż siedemset tysięcy rodzin będzie miało utrudnioną pracę.

2. Wrogie armie mogą walczyć ze sobą latami, dążąc do zwycięstwa, które rozstrzyga się w ciągu jednego dnia. Skoro tak jest, to pozostawanie w niewiedzy o położeniu wroga tylko dlatego, że żałuje się wydania stu uncji srebra na zaszczyty i uposażenia, jest szczytem bestialstwa.

3. Ten, kto tak postępuje, nie jest przywódcą ludzi, nie jest obecną pomocą dla swego władcy, nie jest panem zwycięstwa.

4. Tak więc tym, co pozwala mądremu władcy i dobremu wodzowi uderzać i podbijać, i osiągać rzeczy poza zasięgiem zwykłych ludzi, jest przewidywanie.

5. Otóż ta uprzednia wiedza nie może być uzyskana od duchów; Nie da się jej uzyskać indukcyjnie z doświadczenia, ani przez żadną dedukcyjną kalkulację.

6. Wiedzę o usposobieniu wroga można uzyskać tylko od innych ludzi.

7. Stąd posługiwanie się szpiegami, których jest pięć klas: 1) szpiedzy miejscowi; (2) szpiedzy wewnętrzni; (3) nawróconych szpiegów; (4) skazani na zagładę szpiedzy; (5) Szpiedzy, którzy przeżyli.

8. Kiedy wszystkie te pięć rodzajów szpiegów działa, nikt nie może odkryć tajnego systemu. Nazywa się to "boską manipulacją nićmi". Jest to najcenniejsza zdolność władcy.

9. Posiadanie lokalnych szpiegów oznacza korzystanie z usług mieszkańców dzielnicy.

10. Posiadanie szpiegów wewnętrznych, posługiwanie się urzędnikami wroga.

11. Nawróciwszy szpiegów, pojmując szpiegów wroga i używając ich do własnych celów.

12. Skazując szpiegów na zagładę, robiąc pewne rzeczy jawnie w celu oszustwa i pozwalając naszym własnym szpiegom dowiedzieć się o nich i donieść o nich wrogowi.

13. Szpiedzy, którzy przeżyli, to wreszcie ci, którzy przywożą wieści z obozu wroga.

14. Z nikim w całym wojsku nie ma bardziej ścisłych stosunków, niż ze szpiegami. Nikt nie powinien być hojniej wynagradzany. W żadnej innej sprawie nie powinno być zachowana większa tajemnica.

15. Szpiedzy nie mogą być z pożytkiem zatrudnieni bez pewnej intuicyjnej przenikliwości.

16. Nie można nimi właściwie zarządzać bez życzliwości i prostolinijności.

17. Bez subtelnej pomysłowości umysłu nie można być pewnym prawdziwości ich doniesień.

18. Bądź subtelny! Bądź subtelny! i używaj swoich szpiegów do wszelkiego rodzaju interesów.

19. Jeśli tajna wiadomość zostanie ujawniona przez szpiega przed upływem czasu, musi on zostać zabity razem z człowiekiem, któremu tajemnica została powiedziana.

20. Bez względu na to, czy celem jest zmiażdżenie armii, szturm na miasto, czy też zamordowanie osoby, zawsze trzeba zacząć od poznania nazwisk służby, adiutantów, odźwiernych i wartowników dowodzącego generałem. Nasi szpiedzy muszą mieć zlecenie, aby to ustalić.

21. Szpiedzy wroga, którzy przybyli, aby nas szpiegować, muszą być poszukiwani, kuszeni łapówkami, wyprowadzani i wygodnie zakwaterowani. W ten sposób staną się nawróconymi szpiegami i będą dostępni dla naszej służby.

22. To dzięki informacjom dostarczonym przez nawróconego szpiega jesteśmy w stanie pozyskać i zatrudnić lokalnych i wewnętrznych szpiegów.

23. To dzięki jego informacjom możemy sprawić, że skazany na zagładę szpieg przyniesie wrogowi fałszywe wieści.

24. Wreszcie to właśnie dzięki tym informacjom ocalały szpieg może zostać wykorzystany w wyznaczonych okolicznościach.

25. Celem i celem szpiegostwa we wszystkich jego pięciu odmianach jest poznanie wroga; A wiedza ta może być uzyskana, w pierwszej kolejności, tylko od nawróconego szpiega. Dlatego tak ważne jest, aby nawrócony szpieg był traktowany z największą uprzejmością.

26. W dawnych czasach powstanie dynastii Yin było zasługą I Chih, który służył pod Hsia. Podobnie, powstanie dynastii Chou było zasługą Lü Ya, który służył pod rządami Yin.

27. Dlatego tylko oświecony władca i mądry wódz wykorzystają najwyższą inteligencję armii do celów szpiegowskich i w ten sposób osiągną wspaniałe rezultaty. Szpiedzy są najważniejszym elementem na wojnie, ponieważ to od nich zależy zdolność armii do przemieszczania się.